mei 2016 Wat is cyberpesten en wat zijn de gevolgen ?
Computers en smartphones zijn niet meer weg te denken uit ons leven en dus ook niet uit het leven van onze kinderen en jongeren. Steeds meer kinderen komen in aanraking met online pesten. Via e-mail, internet, WhatsApp, Facebook, … kunnen kinderen elkaar flink dwarszitten. Soms is het bedoeld als een grap, vaak gaat het om echt pesten.
Wat is cyberpesten?
Cyberpesten is bestaand pestgedrag dat wordt voortgezet in de virtuele wereld. Een agressief of kwetsend bericht vindt zijn weg naar het ‘grote’ publiek via smartphones en sociale media. Vroeger bleven pesterijen meestal beperkt tot de schoolomgeving, maar nu worden gepeste kinderen en jongeren voortdurend virtueel belaagd door hun pesters. De mogelijkheden voor de pesters zijn eindeloos. Foto’s en video’s – al dan niet bewerkt – worden verspreid, vervelende berichten worden op de sociale media gezet, groepen of pagina’s worden opgericht tegen een klasgenoot, …
De identiteit van de pester(s) is vaak moeilijk of niet te achterhalen en de beelden en berichten gaan een eigen leven leiden op het internet, ook al worden de oorspronkelijke beelden gewist.
Pesten, waaronder dus ook cyberpesten, kan zware gevolgen hebben voor kinderen en jongeren en deze gevolgen kunnen zich zelfs voortzetten in de volwassenheid. Vaak wordt het slachtoffer op school al gepest en door het cyberpesten voelt het zich nergens meer veilig.
Welke gevolgen heeft dit op een gepest kind?
Het cyberpesten heeft vooral gevolgen voor het zelfvertrouwen van het slachtoffer. Dit kan zich uiten op verschillende manieren:
- Een negatief zelfbeeld: Wanneer iemand continu te horen krijgt hoe lelijk, vervelend en stom anderen hem vinden, is het heel moeilijk om dit niet serieus te nemen. De gepeste jongere gaat zich dan ook vaak echt lelijk, stom en vervelend vinden en denkt dat hij het pesten verdient.
- Problemen in de sociale contacten: De gepeste jongere wordt voorzichtiger in het aangaan van nieuwe contacten omdat het anderen niet meer vertrouwt. Het gevolg is dat er nog maar weinig of geen contact meer met de buitenwereld is.
- Het stellen van grenzen binnen de sociale contacten: Iemand die gepest wordt, heeft het moeilijk om zijn grenzen aan te geven, of stelt te strenge grenzen op. Bijvoorbeeld een meisje dat gepest wordt/werd en hierdoor nooit heeft geleerd haar grenzen aan te geven, kan het slachtoffer worden van jongens die te ver gaan, terwijl ze helemaal nog niet zo ver wil gaan of omgekeerd, ze zet haar grenzen zo duidelijk neer dat ze geen nieuwe ervaringen kan/durft op te doen.
Wat kan je doen om het pesten te stoppen?
- Reageer niet op de pesterijen via mail of sms. Moedig de pesters niet aan.
- Bewaar of print bewijzen van de pesterijen (mails, sms’jes, Facebookberichten, …).
- Probeer de pester(s) te identificeren zodat hij kan aangesproken worden.
- Meld het misbruik van beelden, foto’s, video’s en vraag om deze te verwijderen. Dit kan door de beheerder van de site.
- Zwijg niet, ook als je geen slachtoffer bent maar pesters of gepeste kinderen kent. Spreek erover met je ouders, leerkrachten of mensen uit je omgeving die je vertrouwt. Er is geen klacht meer nodig van het slachtoffer om pesters te vervolgen.
Pesten is van alle tijden en heeft altijd al plaatsgevonden, maar met het online pesten is een nieuwe manier van pesten ontstaan met vaak ernstige gevolgen voor het slachtoffer. Kinderen en jongeren kunnen met vragen, problemen en meldingen over pesters terecht bij de organisatie Awel (de vroegere kinder- en jongerentelefoon) via het gratis telefoonnummer 102 of via de site www.awel.be (chat, mail, forum).
Raad aan ouders
Zorg dat je als ouder(s) betrokken bent bij wat je kind online doet. Zo kan je mee in de gaten houden of er sprake is van pesten of pestgedrag en is het voor het kind makkelijker op erover te praten. Online pesten moet een onderwerp zijn waarover af en toe thuis gesproken wordt, zodat het bespreekbaar blijft.